بیماری اگزما را بشناسید:

در جواب اینکه بیماری اگزما چیست؟ باید بگوییم که اگزما نوعی بیماری پوستی است که در اثر آن پوست قرمز ، خارش دار ، پوسته پوسته  میشود

انواع اگزما

 بدن انسان احتياج به مواد عالى دارد لذا در اثر خوردن روغن‏هاى نباتى و در مقابل، نخوردن روغن حيوانى بدن فاقد از مواد اوليه مى‏باشد، در اين صورت اگزما، جرب و سودا بسيار فراوان گرديده و دامن‏گير افراد شده است. البته تمام اين‏گونه امراض در اثر كندى كبد است كه سمومات را نمى‏تواند دفع كند، لذا انسان مبتلا به اين قسم از امراض خواهد شد و كندى كبد ممكن است در اثر شير كامل نخوردن در هنگام طفوليت نيز باشد. در اثر خوردن مشروبات الكلى و يا مبتلا بودن به دخانيات و خوردن گوشت، چربى‏جات و تخم‏مرغ زياد و خوراكى‏هاى جوهردار و امثال اين‏ها سبب كندى كار كبد است و نتيجه‏ى آن ايجاد اگزما، جرب و يا سوداى ضعيف و شديد مى‏باشد.
انواع بيمارى اگزما: انواع مختلف و متعددى از اگزما وجود دارند. بعضى از آنها با عوامل خاصى شعله‏ور مى‏شوند، ولى بقيه مثل اگزماى سكه‏اى، بدون هيچ علت مشخصى رخ مى‏دهند.

• اگزماى آتوپيك: اين حالت شايع‏ترين شكل اگزما است. معمولا براى اولين‏بار در شيرخوارگى ظاهر مى‏شود و ممكن است شعله‏ور شدن آن در طول نوجوانى و بلوغ تداوم يابد. علت اين وضعيت نامشخص است، اما افرادى كه يك تمايل ارثى به آلرژى دارند از جمله آسم، نسبت به اين وضعيت حساس‏ترند.
• درماتيت تماسى: تماس مستقيم با يك ماده‏ى محرك يا يك واكنش آلرژيك به يك ماده مى‏تواند باعث اين نوع اگزما شده كه درماتيت تماسى خوانده مى‏شود. اين وضعيت در هر سنى مى‏تواند رخ دهد.
  درماتيت سبورئيك: اين شكل از اگزما شيرخواران و بالغين را مبتلا مى‏كند. علت دقيق درماتيت سبورئيك ناشناخته است، هرچند اين وضعيت اغلب همراه با يك ارگانيسم شبه مخمر بر روى پوست مى‏باشد.
• اگزماى سكه ‏اى (نودولر): نام ديگر آن اگزماى ديسكوئيد است. اين وضعيت در مردان، بسيار شايع‏تر از زنان مى‏باشد. در اگزماى سكه ‏اى پچ‏هاى خارش‏دار سكه ‏اى شكل بر روى بازوها و ساق‏ها ايجاد شده و نواحى مبتلاى پوست ممكن است داراى ترشح بوده و دچار پوسته ‏ريزى يا تاول شوند. علت اين بيمارى ناشناخته است.
• اگزماى آستناتوتيك: اين بيمارى در افراد مسن خيلى شايع‏تر بوده كه به علت خشك شدن پوست در نتيجه‏ ى افزايش سن به وجود مى‏آيد. به صورت پوسته ‏دار در هرجايى از بدن بروز كرده و زود ترك برمى‏دارند.
• اگزماى ديس‏هيدوتيك: اين شكل از اگزما در قسمت‏هايى از پوست كه ضخيم‏ ترند ايجاد مى‏شود، مثلا بر روى انگشتان، كف دست‏ها و پاها تاول‏هاى خارش‏دار متعددى ايجاد شده، به‏طورى‏ كه گاهى اوقات به هم متصل مى‏شوند تا نواحى بزرگ و ترشح‏دارى را ايجاد كنند، علت آن نامشخص است.
• اگزماى كودكان: براى درمان اگزماى كودك بايد مادرى كه كودك را شير مى‏دهد كلم و روغن ماهى بخورد و از روغن ماهى دو، سه قطره هم به كودك‏ بخوراند.
• اگزماى دست‏ها: اگزماى دست مى‏تواند پايدار، دردناك و ناخوشايند باشد، نكات زير ممكن است به كنترل و درمان اگزما كمك كنند:

  * از فروبردن دست‏هايتان در آب براى مدت طولانى اجتناب ورزيد. در صورت امكان براى حفاظت، از دستكش پنبه‏اى (نخى) در داخل دستكش لاستيكى استفاده كنيد.

توصیه ها برای بیماری اگزما

* از دست‏هايتان با پوشيدن دستكش يا استفاده از كرم‏هاى محافظ قبل از انجام نظافت، باغبانى يا كارهاى تعميراتى در منزل و يا برخورد با مواد محرك محافظت كنيد.
* انگشترها را قبل از استفاده از شوينده‏ها يا مواد شيميايى درآوريد تا از به دام افتادن اين مواد و آسيب به پوست جلوگيرى شود.
* مكررا از كرم‏هاى نرم‏كننده براى مرطوب كردن پوست استفاده كنيد و دست‏هايتان را با صابون‏هاى ملايم بشوييد.
توصيه: استفاده از كرم‏هاى محافظ قبل از انجام كارهاى خانه، مى‏تواند مانع از تماس مواد محرك مثل شوينده‏ها با پوست شود. از كرم‏هاى نرم‏كننده كه پوست را مرطوب مى‏كنند بايد بعد از شستن دست‏ها استفاده كرد.
اگر از ابتدا كه آثار اگزما در بدن هويدا مى‏شود شخص شروع كند به صاف كردن خون و از خوردن تخم‏مرغ، چربى، گوشت كثيف و مانده، پياز و تره جلوگيرى به عمل آورد، مرض شيوع پيدا نخواهد كرد و بايد در مقابل، مبردات مثل كاهو و سبزيجات ديگر مثل خرفه و گشنيز ميل فرمايد كه مرض مرتفع شده و ابدا آثار نخواهد گذاشت و بايد در همان اوايل جلوگيرى به عمل آيد و همان روزهاى اول سرچشمه را بست و اگر جلوگيرى نشود و يا سهل‏انگارى شده و بى‏مبالاتى كنند و ناپرهيزى بنمايند، خود و خانواده، حتى كودكان بى‏گناه و اجتماع را مبتلا ساخته و هر قدر هم معالجه كنند گاهى ممكن است تأثير نبخشد و خود باعث شوند كه ما دام الحيات تا آخرين لحظات عمر مبتلا باشند.
آثار و علايم آن، خارش‏هاى پياپى و پس از خارش احساس حرارت و گرمى در زير موضع خارش است و گاهى مانند سرى كه شوره مى‏زند همان قسم شوره پس مى‏دهد و نوعا در پشت گردن، سر، زانوها و زير آرنج، دست‏ها، ساق پا، اطراف بيضه‏ ها، پشت دست‏ها و لاى انگشتان قرار مى‏گيرد، اگر در اولين روزها به مدت دو يا سه روز پياپى آش آب‏غوره كه سبزى آن گشنيز و برگ چغندر باشد ميل شود، به كلى مرض خوب خواهد شد، به نحوى كه خود صاحب مرض شك مى‏كند و با خود مى‏گويد كه من در اشتباه بودم، اين نه مرض سودا بوده نه جرب و نه اگزما. درصورتى‏كه از همان اول مقدمه‏ ى سودا بوده و در اثر ميل كردن آش آب‏غوره حرارت بدن كاسته و خون تصفيه و اخلاط اربعه منظم و دستگاه گوارش خوب و ترشحات غدد لوزالمعده مرتب و معده سبك شده و مرض فروكش كرده و از بين رفته است. در هر حال بايد كاملا مواظبت و ممارسات كرد كه انسان به اين‏گونه امراض صعب العلاج خود را دچار نسازد كه غفلت موجب پشيمانى و پشيمانى موجب پريشانى خواهد شد، لذا علاج واقعى قبل از وقوع بايد كرد. بايد از خوردن مسكرات نوشابه ‏هاى الكلى و خوراك‏هاى حاد از قبيل: خرما، كشمش، مغز گردو، تره، تخم‏ مرغ، نان خامه‏اى و ارده، شيره، حلوا و امثال اين‏ها و يا ادويه ‏جات زياد از قبيل فلفل، ميخك، زنجبيل، دارچين، نارگيل، كاچى، پسته‏ى خام و امثال اين‏ها به‏ طور افراط پرهيز كرد، مگر به قدر لزوم و ضرورت.

به قول حكيم نظامى:
                                       از آب همه زلال خيزد                                  از خوردن پر ملال خيزد

به ‏طورى‏كه آب هم زيادى‏ اش سنگينى م ى‏آورد و معده را ناراحت مى‏كند. خوب است بدانيد هر نوع ادويه‏ جاتى كه زياد مصرف شود كليه را تنبل و كبد را نامرتب و دستگاه صافى را در بدن راكد كرده و انسان را دچار اين قبيل امراض مى‏كند و البته به جاى حلويات و مسكرات و اغذيه ‏ى حاد بايد از خوردن آب‏غوره، تمر هندى، تمرك جرات، عناب، قرقروت، پرتقال، ماست، ليموشيرين، ليموترش، نارنگى، ترنج، نارنج، تمشك، زرشك، آب زرشك، كاسنى، خرفه، گشنيز، كاهو و امثال اين‏ها در مواقع بروز و حدوث مرض دريغ و مضايقه نكنيد و اگر نتوانستيد خون را به وسيله ‏ى اغذيه صاف كنيد و يك تا سه شاخ حجامت كردن نيز بلااشكال به نظر مى‏رسد.

درمان اگزما :

براى درمان آن نيز مى‏توان در اوايل بروز بيمارى كه كاملا ريشه ندوانيده با ماست و سدر روزى سه مرتبه شستشو داد.
* گل هماز 1 مثقال، سدر 4 مثقال، گل خطمى 4 مثقال و گل ريواس 3 مثقال، همه را نرم بساييد، با ماست مخلوط كرده و دو، سه مرتبه در طول روز موضع را با آن بشوييد.
* برگ عناب، برگ كاسنى، برگ بيد، برگ يا گل تمر و گل خطمى از هركدام به مقدار مساوى را باهم مخلوط كرده، با ماست گاو خمير كنيد و روزى چهار مرتبه بماليد.
* پوست هندوانه‏ى خشك را با عناب و تخم كاسنى و تخم خرفه به مقدار مساوى نرم بساييد، با ماست مخلوط كرده و بماليد.
* تخم خيارين، تخم خرفه، تخم كاسنى، تخم كاهو و سدر را به ميزان مساوى نرم بساييد، با ماست خمير كرده و آن را روزى 5 مرتبه صبح، ظهر، عصر، اوايل شب اواخر شب و بر روى اگزما بماليد.
* مغز فلوس، خاكشير تلخ، خارخاسك، سدر، جوش و گل خطمى از هركدام به مقدار مساوى را نرم بساييد و با ماست مخلوط كرده و هر روز از 3 تا 5 مرتبه به محل اگزما بماليد.
در ضمن همه روزه، صبح‏ها روزى 4 مثقال سولفات دومنيزى را ميل كنيد. صبح روز اول كه سولفات را در آب حل كرده و ميل فرموديد تا هنگام ناهار هيچ‏ چيز ديگرى نخوريد و براى ناهار، آش آب‏غوره ميل فرماييد، بسيار مؤثر و مفيد است.
* اكسيد دوزنگ، اسيد بوريك، گليسيرين، پودر تالك و آب جوشيده از هركدام 15 گرم را باهم مخلوط كنيد و بر روى زخم‏هاى اگزما بماليد.
* پنج گرم اسيد كلريدريك در 200 گرم آب جوشيده و مخلوط كنيد سپس پنبه اى را به آن آغشته كرده و بر روى اگزما بماليد.
* پودر تالك 20 گرم، پودر درماتل 4 گرم و پودر اسيد بوريك 5 گرم، همه را باهم مخلوط كرده و پودرها را بر آن بپاشيد.
* پودر اكسيد دوزنگ 2 گرم، سولفات دوكوئيور 3% سانتى، سولفات دوزنگ 5% سانتى، وازلين 100 گرم و لانولين 30 گرم، همه را مخلوط كرده و روى اگزما روزى چند بار خوب بماليد.
* نشاسته و پودر تالك را از هركدام 10 گرم باهم مخلوط كنيد و بر آن بپاشيد.
* اگر سولفات دوكوئيور 12 گرم، سولفات دوزنگ 35 گرم، كامفر 6 گرم، پودر زعفران 3 گرم و آب جوشيده يا آب مقطر 15 گرم، باهم مخلوط شوند. براى كمپرس زخم‏هاى اگزمايى بسيار نافع است.
* شاهتره و ريشه‏ى پونه را از هركدام 2 مثقال بجوشانيد و عوض چاى ميل كنيد.
* همه روزه، روزى يك استكان خاكشير ميل كنيد.
* گوگرد 4 مثقال، كات‏كبود 1 مثقال و حنا 8 مثقال را نرم بساييد، بعد همه را باهم مخلوط كرده و زرده‏ى تخم‏مرغ را با آن تركيب كنيد، به قدر كافى كره‏ى گاو نيز به آن بيافزاييد و روزى سه بار به محل اگزما بماليد.
* پنج گرم گوگرد زرد را نرم بساييد، بعد با 40 گرم روغن كنجد مخلوط كنيد و خوب بهم بزنيد تا رسوب نكند و هر روز به محل اگزما بماليد.
* يك عدد انار بزرگ را خرد كرده و در سركه بپزيد تا كاملا له شده و به صورت خمير درآيد، بعد مغز تخم كدو، مغز تخم خيار و مغز تخم گرمك از هركدام 25 گرم، زاج سفيد و گوگرد زرد از هركدام 5 گرم و پوست هليله ‏ى زرد و مازو از هركدام 10 گرم، همه را نرم بساييد، ابتدا تخمه‏ ها را جدا از دارو بساييد، بعد همه را با خمير انارها مخلوط كرده و بر محل اگزما بماليد.
* ريشه‏ ى درخت گز را نرم بساييد، بعد با پيه مرغ آميخته و بماليد.
* ريشه‏ ى برنجاسف را بجوشانيد و روزى چند مرتبه بر محل اگزما بماليد.
* سفيدآب قلع و گوگرد زرد از هركدام 5 گرم را با 1 ليوان آب‏ليمو ترش مخلوط كنيد، بعد قدرى هم سركه اضافه كرده و بماليد.
* صبر زرد، قنبيل، حنا، كات‏كبود، براده‏ى مس و مقل ازرق را به نسبت مساوى در سركه حل كنيد و بماليد.
* سفيدآب قلع، سرنج، مردارسنگ و زاج را به نسبت مساوى با آب‏ليمو مخلوط كنيد و بعد كمى هم عسل و كمى روغن زيتون به آن اضافه كرده و بر محل اگزما بماليد.
* مورد ساييده شده را با آب مخلوط كنيد و بماليد.
* پوست تمر هندى را با آب خمير كنيد و بماليد.
* كمى تنباكوى حكوم سوخته شده را با ماست مخلوط كنيد و بماليد.
* پنج گرم كات‏كبود را در يك فنجان گلاب بخيسانيد، بعد با 5 گرم موم عسل مخلوط كنيد و يا كات‏كبود را نرم بساييد و با موم عسل و روغن كنجد آميخته و بماليد.
* روغن گندم و يا روغن چوب گز و يا روغن جو و يا روغن پوست نارگيل و يا عرق پوست نارگيل را بر موضع بماليد.
* گل خطمى را بساييد و با سدر مخلوط كنيد و بماليد.
* صندل، نارگيل، گوگرد و مازو را نرم بساييد، بعد با آب ليموترش مخلوط كنيد و بماليد.
* زنيان و نخود را به نسبت مساوى نرم بساييد، بعد خمير كرده و بماليد.
* برگ كرچك را بكوبيد و با آب مخلوط كرده و مرتبا روى موضع بماليد و مدت زيادى تا بهبودى كامل تكرار كنيد.
* سير را بكوبيد و با آب مازو حل كنيد و بماليد و كمى صبر كرده، بعد بشوييد.
* شاهتره را نرم بساييد، بعد 10 گرم از آن را با 5 گرم حنا و 5/ 2 گرم زاج بوداده مخلوط كنيد و نرم بساييد، سپس با يك فنجان ماست مخلوط كرده و بماليد.
* كوبيده‏ى مازو و سركه يا كوبيده‏ى تخم و برگ و ريشه‏ى ترشك و سركه يا خربق سياه و سفيد و سركه يا خردل و سركه يا ريوند چينى و سركه يا تخم تمر هندى و آب‏ليمو يا جدوار و آب‏ليمو يا آب‏غوره يا سركه يا تخم مرو و سركه يا براده‏ى آهن و سركه يا كات‏كبود و سركه يا براده‏ى مس و سركه يا روغن ترب يا روغن بادام تلخ يا روغن گردو يا روغن سندروس يا روغن شقايق يا روغن گندم يا عرق گندم يا روغن جو يا عرق جو يا روغن چوب گز يا عرق چوب گز را بر موضع بماليد.
لازم به ذكر است كه مبتلايان به اگزما و جرب بايد از پوشيدن لباس‏هاى پشمى، نايلونى و بلند خوددارى كنند و لباس آن‏ها بايد از كتان و پنبه باشد، همچنين از خوردن نوشابه‏هاى الكلى و گازدار، جويدن آدامس و خوردن آجيل، غذاهاى حاد و سبزيجات آهن‏دار مخصوصا اسفناج و تره و از غذاهاى بودار و سرخ شده و خوردن نمك، سركه، پياز، تره، خوددارى كرده و از صابون زدن به بدن مخصوصا تايد و موادهاى اسيدى ديگر پرهيز كنيد
اين بيمارى كه شايع‏ترين بيمارى‏هاى پوستى را تشكيل مى‏دهد به انواع و اقسام شكل‏ها تظاهر مى‏نمايد. مهمترين اشكال آن خشك و تر بودن آن است اين بيمارى بيشتر در اثر حساسيت يا آلرژى به وجود مى‏آيد.
درمان:
حساسيت‏هاى پوستى تازه كه هنوز به عمق پوست دست‏اندازى نكرده است به درمان جواب مثبت‏ترى مى‏دهند و آن را درجه اول گويند. در اينجا ضمادهاى خفيف مانند روغن گندم يا روغن مورد سركه يا مغاث و سركه كه در پيه مرغ حل شده باشد و كمى موم، كتيرا و صبر زرد آميخته باشند به كار مى‏برند. مازو و سركه يا هليله و سركه نيز مؤثر واقع مى‏شود.
در صورتى كه حساسيت قدرى پيشروى كرده و مزمن شده باشد درجه دوم گويند. درمان اين دوران، گذاردن زالو و دادن ضمادهاى قوى‏تر مانند آويشن سركه است، داروهاى زير نيز توصيه مى‏شود.
كندش و زردچوبه با آب و روغن گل يا مازوى سوخته و صمغ عربى و سركه يا تخم ترب و سركه يا ميعه سائله و سركه يا زردچوبه و تخم ترشك يا اترج ضماد سازند.
مراحل پيشرفته‏تر كه تمام لايه‏هاى پوست را گرفته باشد و با نفوذ عميق خود به پوست آسيب رسانده باشد درجه سوم خوانند. درمان در اين حالت با فصد و خون‏گيرى يا شربت افتيمون و ماء الجبن پاكسازى مكرر نمايند و مرتب حمام گيرند. بعد از تنقيه و پاكسازى زالو بر محل بيمارى اندازند يا با چيز خشنى محل بيمارى را خراش داده داروى قوى‏تر را از مراحل‏ گفته شده تجويز نمايند. مثل زراوند، زاج، مقل و خردل، با روغن گندم و سركه يا گوگرد زرد با سركه. درمان اين سه مرحله بايستى با پرهيز كامل از مولدات سودا باشد.
پاكسازى بدن در هر سه مرحله لازم بوده و دارويى كه مانع جمع شدن مجدد ماده بيمارى‏زا (آلرژن) مى‏باشد به كار برند تا بيمارى عود نكند.

ضماد تره با سماق ،

شستشو  با دم کرده گزنه 

مصرف جوشانده یا دم کرده  ریشه باباآدم 

خوردن عرق شاهتره 

خوردن بولاغ اوتی 

ضماد دانه کتان 

پاشیدن پودر حنا

ضماد نعناع 

 دم کرده بنفشه سه رنگ 

ضماد برگ خر زهره باگوگرد 

مامیران و ضماد لوبیا

درمان اگزما

• ضماد برگهای کلم باسرکه سفید است .
• ضمادی که باپختن پوست وهسته ی انار تهیه میشود برای امراض جلدی مخصوصا اگزما مفید است .
• ضمادتره باسماق
• شستشو بادم کرده گزنه
• ضماد سیاه دانه مخلوط باروغن گل موثراست .
• ضمادبرگ خرزهره باگوگرد
• 20گرم بنفشة سه رنگ رادر250گرم آب خیس کرده وبگذارید 12 ساعت خیس بخورد بعد باکمی شیر و قندمخلوط کنید وبجوشانید تا3/1 شود این شربت را صبح ناشتا میل کنید .
• ضماد پخته بلال درسرکه
• ضماد نعناع یاکمپوت جوشاندة آن
• خوردن بولاغ اوتی

درمان اگزمای آبدار:

1.برگ درخت گردو را با پوست درخت بلوط بجوشانید و از بخور آن روی محل زخم استفاده کنید .

2.ضماد تمام اقسام “مازریون “باعسل جهت معالجه مفید است .

درمان اگزمای خشک :

از ریشه ی تازة له شده یاجوشانده  غلیظ “باباآدم”استفاده کنید .

حاجى شريف، احمد، دائرة المعارف گياه درمانى ايران، 1جلد، حافظ نوين – تهران، چاپ: دوم، 1388 ه.ش.

صانعى، صفدر، نسخه شفا – گل و گياه، 1جلد، حافظ نوين – تهران، چاپ: شانزدهم، 1386 ه.ش.