maz3
مرزنجوش‏

نام‏هاى ديگر: مرزنگوش- مرزه گوش- گوش موش- مرد گوش- اذان الفار- اوريگانو ماژورونا- دنامروا- ريحان داوود- سومق- سرمق- سرمع- عنقر- مروا.

Origanum- majorana- Mariolaine- Mariolane. des. iardins- Sweet. Marioram- notted. Marioram.

به فرانسوى‏Marjolaine  وMarjolaine des jardins 

و به انگليسى‏Sweet marjoram  وKnotted marjoram  گفته مى‏شود.

مشخصات:

مرزنجوش گياهى است از تيره نعناع و از خانواده پونه و آويشن.

گياهى است كوچك با شاخه و برگ زياد كه ارتفاع بوته آن در حدود سى تا پنجاه سانتيمتر است.

برگ‏هاى آن كوچك، باريك پوشيده از كرك به رنگ خاكسترى مايل به سبز و حدود يك تا يك و نيم سانتى‏متر طول دارد.

گل‏هاى آن بسيار كوچك به رنگ سفيد يا گلى بصورت خوشه در انتهاى ساقه گل‏ دهنده ظاهر مى ‏شوند.

اين گياه چند ساله است ولى در مناطق سردسير يكساله مى ‏باشد. در ايران در ارتفاعات البرز به‏ طور خودرو ديده مى ‏شود.

گیاه مرزنجوش دانشنامه گیاهشناسی

طبيعت آن: گرم و خشك است.

تركيب شيميايى:

در اسانس آن. اوژنول 6 درصد، چاويكول 5/ 4 درصد و آلفالينالول يافت مى‏شود.

خواص درمانى:

1- آب دم‏كرده آن را بنوشيد.

ادرار را باز مى‏ كند و براى رفع سختى در ترشح ادرار و حيض نافع است،

مستى حاصل از خمر را زايل مى ‏سازد،

ورم مخاط بينى را برطرف مى ‏كند،

ميگرن را درمان مى‏ كند،

زكام رطوبى را قطع مى‏ كند،

براى معالجه درد سينه و سرفه تنگى و خفقان و درد قلب مفيد است، انسداد گرفتگى دماغى را باز مى‏ كند،

براى رفع ماليخوليا مؤثر است،

كينه و حسادت را برطرف مى ‏سازد،

قولنجى كه در اثر نفخ در روده‏ ها باشد را برطرف مى ‏نمايد،

براى تسكين دل‏پيچه و رفع استسقا مؤثر است،

فرح ‏آور است.

2- يك قاشق مرباخورى كوبيده آن را در يك ليوان آب جوش بريزيد و بخوريد. بادبر يا بادشكن مى‏باشد.

3- آن را بجوشانيد و با آب آن بخور دهيد بعد آب جوشانده آن را بنوشيد.

سردردى كه از غلبه سودا و بلغم باشد را درمان مى ‏كند و اگر مقدارى از آن را با حنا خمير كرده و بر سر ببنديد مؤثرتر خواهد بود.

4- يك‏صد گرم آن را نرم بكوبيد و در نيم ليتر روغن زيتون بريزيد و در بن مارى دو ساعت بجوشانيد و بعد از سرد شدن در يك بطرى ريخته و در جاى خنك نگهداريد و هر روز بر مفاصل بماليد. درد مفاصل را درمان مى ‏كند.

5- آب جوشانده آن براى شستشوى زخم‏ها و ضد عفونى كردن زخم مفيد است.

6- آن را بجوشانيد و آب آن را هم بنوشيد و هم در بينى بكشيد. بيمارى لقوه و صرع را بهبود مى ‏بخشد.

7- بوئيدن آن قواى دماغى را تقويت مى‏كند و بخور آن هم سبب باز شدن بينى مى  ‏شود.

8- پخته آن را ضماد كنيد. جاى زخم و جاى سالك كه روى پوست مانده است را از بين مى‏برد.

9- استنشاق آب جوشانده آن با نمك، بينى را باز مى‏كند و عفونت سيونسها را برطرف مى ‏سازد.

10- ماليدن اسانس آن براى درمان فلج و امراض عصبى سرد مانند كزاز نافع است

 ماليدن آن به چشم براى شروع نزول آب در چشم و رفع ضعف با صره مفيد مى‏باشد.

11- تازه آن به صورت مالش در مورد از جا دررفتگى و شكستگى اعضاى بدن و بى ‏حسى اعضاء و درد دندان مصرف مى ‏شود.

12- شياف آن در مهبل قاعده ‏آور است.

13- ريختن چند قطره اسانس آن داخل گوش يا گذاردن پنبه تر كرده به اسانس آن در گوش بازكننده و رافع بستگى گوش است و صداى داخل گوش را برطرف مى‏سازد.

14- آب جوشانده آن براى شستشوى زخم‏ها و ضد عفونى كردن زخم مفيد است.

15- جويدن آن با نمك براى جلوگيرى از ترشح آب دهان مفيد است.

تذكر: مصرف زياد آن براى كليه و مثانه مضر است.

مصلح آن: آب كاسنى و تخم خرفه مى‏باشد.

روغن مرزنجوش‏

گیاه مرزنجوش دانشنامه گیاهشناسی

خواص درمانى:

1- چكاندن آن در گوش عفونت آن را برطرف مى ‏سازد.

2- آن را بر موضع بماليد. خستگى اعصاب را برطرف مى ‏نمايد و عصب و عضلات را نرم و تشنجات عصبى يا پرش موضعى را درمان مى ‏كند.

مرزنگوش گياهى است در نواحى مختلف مى ‏رويد و خاصيت طبى آن مقوى، باد شكن، ضد تشنج، مدرّ و ضد رطوبت است و بيخوابى و ميگرن (درد نيمه سر) و زكام مغزى را درمان مى ‏كند

و امراض مربوط به مجارى تنفس و ضعف معده و سوء هضم را

______________________________

 (1)- محيط اعظم، ج 3، ص 306.

 (2)- محيط اعظم، ج 1، ص 279.

از بين مى‏برد و مانند چاى بايد آن را دم كرد.

دیگر خواص:

اگر 100 گرم آن را در يك ليتر روغن زيتون در آب جوش ريخته روى آتش به هم زنند و پس از صاف كردن داخل شيشه بريزند و موقع درد روماتيسم يا سياتيك با آن مالش دهند بسيار مؤثر خواهد شد. و اگر موقع زكام چند قطره از دم‏كرده آن را در بينى بچكانند معالجه مى ‏شود.

مرزنگوش مجارى تنفس را كاملًا ضدعفونى مى‏كند و مقدار مصرف از گياه خشك مرزنگوش يك قاشق دسرخورى در يك ليوان آبجوش ده دقيقه دم‏كرده روزى ديا سه فنجان بنوشند هنگام ابتداء به زكام ممكن است چند قطره از دم‏كرده مرزنگوش را در بينى بچكانند بطورى كه داخل بينى را شستشو دهيد اگر چند دفعه در روز اين كار را بكنيد معالجه مى‏شود.

بخور مرزنگوش هوا را از ميكروبها پاك كرده و پشه و حشرات را هم فرارى مى‏دهد. «1»

اگر كسى زياد عطسه كند تا پنج روز روزى يك قطره روغن مرزنگوش را به بينى خود بچكاند. عطسه كردن بسيار از پنج درد ايمن گرداند: 1- خوره 2- لقوه 3- نزول آب از چشم 4- صلابت و خشونت پره‏هاى بينى 5- بيرون آمدن مو در چشم. «2»

مرزنگوش گياهى است خوشبو، داراى شاخه هاى بلند، برگهاى آن باريك و شبيه گوش موش، گلهايش سفيد مايل به سرخى و تخم آن شبيه تخم ريحان است.

گیاه مرزنجوش دانشنامه گیاهشناسی

اين گياه در نواحى مختلف مى ‏رويد. در ميان كردها دم‏كرده و جوشانده آن را براى تسكين درد و سردرد و رفع بيخوابى، زكام و سرماخوردگى به مصرف مى‏رسانند. «3»

برگ و سرشاخه گلدار آن، مصارف دارويى دارد و از آنها اسانس‏ گيرى به‏ عمل‏

______________________________

 (1)- گلها و گياهان شفابخش، ص 217.

 (2)- حلية المتقين، ص 257.

 (3)- طب سنتى در ميان كردان، ص 155.

مى ‏آيد.

برگ مرزنگوش را غالبا پس از خشك كردن، به‏ صورت گرد درآورده از آن، جهت معطر ساختن اغذيه استفاده مى‏ كنند.

اين گياه داراى اثر آرام‏ كننده، نيرو دهنده، مدر، معرق و مقوى معده است و در خارج اثر التيام زخمها را دارد. «1»

مرزنگوش كه از خانواده «نعنايان» مى‏باشد، بسيار مورد علاقه زنبور عسل هست

و چنانچه در كنار زنبورها كشت شود، زنبورها را از بيماريهايى كه با آن مواجهند، مصون نگه مى‏دارد.

مرزنگوش گياهى است كه در مناطق غربى ايران مى‏رويد ولى بجز استفاده داخلى از آن به‏ صورت تجارتى، براى صدور استفاده نمى‏شود.

در حالى كه اين گياه و بسيارى از گياهان را كه ذكر شد، كارخانه داروسازى باير در آلمان براى تهيه دارو، زير كشت دارد.

عمده‏ ترين كاربردهاى دارويى انفرادى اين گياه در بيماريهاى ريوى، اعصاب، گوارشى و پوست است.

گیاه مرزنجوش دانشنامه گیاهشناسی

مرزنگوش در روايت:

قال صلى الله عليه و آله: «

عليكم بالمرزنكوش شمّوه فانه جيد للخشام و الخشام داء

» «2» پيغمبر خاتم صلى الله عليه و آله فرمود:

بر شما باد مرزنگوش چون بر خشام خوب است و خشام مرض است.

خشام رگى است كه در داخل بينى به‏ وجود مى ‏آيد و گاهى اذيت مى‏كند و بزرگى بينى را نيز خشام گويند.

بخور مرزنگوش هوا را از ميكروبها پاك كرده، پشه و حشرات را فرارى مى‏دهد.

مرزنگوش مستى را كه از شراب به هم رسيده، از بين مى‏برد

عبارت ديگر قاعده ‏آور است

و ادرار را زياد مى‏كند

شياف آن در مهبل قاعده ‏آور است.

در استعمال خارج نيز ضدعفونى‏ كننده و التيام‏ دهنده زخمها مى‏باشد.

مقدار خوراك از جرم برگ و سرشاخه گلدار خشك آن تا 10 گرم و در دم‏كرده تا 30 گرم است.

گرد برگ مرزنجوش‏ عطسه‏ آور نيز مى‏باشد

مرزنگوش براى كليه و مثانه مضر است از اين نظر بايد با كاسنى و تخم خرفه خورده شود.

جانشين مرزنگوش در خواص دارويى سى‏سنبر است.

در صورت مفید بودن این مطلب برای شما

لطفا به آن امتیاز بدهید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
وردپرس › خطا

یک خطای مهم در این وب سایت رخ داده است.

دربارهٔ عیب‌یابی در وردپرس بیشتر بدانید.