شناختن شکمبه و مری در بدن انسان

فهرست محتوایی

شناخت مرى و شكمبه‏: 1

از شگفتیهاى روى هم قرار گرفتن دندان‏ها 3

پرده صفاق، 5

منبع: 6

شناخت مرى و شكمبه‏:

 در پايانه دهان دو راه است كه يكى براى تنفس كه به شش می رود “ناى” نام دارد و ديگرى براى خوراك و آشاميدنى كه به شكمبه

مى‏ رود “مرى” نام دارد از پشت بر روى مهره ‏هاى گردن قرار گرفته و امتداد دارد تا آن كه ديافراگم ‏را رد كند

و با تارهايى بسته شده و چون ديافراگم را رد كند گشاد مى ‏شود و شكمبه نام مى‏ گيرد در ضمن كمى به سمت چپ مايل است از اين سر شكمبه كمى بسوى چپ گرايش دارد.

كف (گودى) آن بسمت راست است اگر آن را كدوى گرد با گردن دراز كه به ته آن گردن ديگرى متصل مى‏شود بپندارى به اين شكل مى‏توان ريخت

شكمبه و مرى را به تصوير درآورى جز آن كه شكمبه در جايى كه به پشت مى ‏رسد اندكى سطحى شده در ضمن بخش سربالايى آن مرى مى‏ باشد و سر ديگرش آغاز روده ‏هاست

كه به مهره ‏ها و ديگر اندام‏هاى درونى توسط نوارها و تارهايى محكم و استوار گرديده و نگهدارى مى‏ شود.

آفريدگار به جهت ارزشمندى و نياز فراوان به هركدام اين اندام‏ها و نگرانى از آسيب دادن هريك، آنها استوارتر و سخت‏تر بسته‏ بندى كرده است.

دهانه ى پايين شكمبه را باب المعده يا بواب‏ «1» مى ‏نامند.

چنانچه شكمبه از خوراك پر شود اين دهانه بگونه ‏اى بسته مى ‏شود كه هيچ چيز، حتى آب بيرون نمى‏ رود تا آن كه گوارش پايان يابد

و يا فاسد شود سپس دهانه باز مى‏ گردد تا آنچه در شكمبه است به روده‏ ها رود

و اين نخستين جايگاه روده‏ ها است. تنه‏ ى شكمبه از سه لايه تشكيل شده يكى از آنها رشته‏ هايى در درازا و دومى در پهنا و سومى رشته‏ هايى در بخش پشتى آن قرار گرفته است‏

دهان با داشتن دو ويژگى حس بساوايى و چشايى، توانايى جداسازى مزه‏ هاى خوب از بد دارد. چون مزه‏ هاى خوب، در بيشتر موارد سازگار با تن و خوراك‏ساز آن هستند.

ارزشمندترين كار زبان سخن گفتن است. همچنين در هنگام جويدن خوراك در دهان، آن را بجهت نياز در آسياب كردن يكنواخت به شكل‏هاى گوناگون جابجا مى‏كند.

اين كار زبان به مانند آسيابى است كه براى خوب آسياب كردن همه چيز را در هم مى ‏آميزد.
دندانها سه گونه‏ اند

برخى براى بريدن شايستگى دارند چون دندان‏هاى پيشين و كنارى و برخى كه براى شكاندن چون نيش و گروهى براى آسياب كردن چون دندان‏ه اى پنج‏گانه آسياب.

از شگفتیهاى روى هم قرار گرفتن دندان‏ها

اين است كه دندان‏هاى پيشين و كنارى (بالا و پايين) در هنگام نياز مى‏ توانند در تماس و نوك به نوك شدن با همديگر باشند

و اين كار در هنگام گاز گرفتن بدين‏گونه است كه برخى از آنها بر دندان روبرو خم شده و دندان‏هاى پايين را پوشانده و تماس ميان آنها برقرار مى‏ شود.

اگر اين‏گونه نباشد كار گاز گرفتن هر چيز انجام نمى‏گيرد. اين كار با كشيده شدن فك پايين به جلو سبب مى‏شود كه دندان‏ها با هم نوك به نوك گردند.

و در هنگام جويدن و آسياب كردن فك به جاى خودش باز مى‏ گردد و دندانهاى پيشين و كنارى پايين به درون رفته و از حالت نوك به نوك شدن با دندان‏هاى بالا دور مى ‏شوند.

بدين‏گونه دندان‏هاى آسياب روى همديگر قرار مى‏گيرند.

با نوك به نوك شدن دندان‏هاى پيشين و كنارى آرواره‏ ى بالا و پايين امكان جفت شدن دندان‏هاى آسياب از ميان خواهد رفت.

اين حالت هنگامى رخ مى‏دهد كه شكستن (چيزى) خواسته شده باشد.

ريشه‏ ى دندان‏هاى آسياب به جهت كاركرد و ماندگارتر بودنشان بزرگتر از ريشه‏ ى ديگر دندان‏هاست.

بيشتر شدن شمارگان ريشه‏ ى دندان‏هاى بالا بجهت آويزان بودن آنهاست.

پيش از اين گزارشى براى وارد نشدن چيزى به درون ناى در هنگام قورت دادن خوراكى‏ها داده شد. اكنون آن را روشن‏تر بازگو مى ‏كنيم:

در هنگام قورت دادن خوراك، مرى به سمت پايين مى‏ رود و حنجره بالا كشيده مى ‏شود و دريچه‏ اى روى آن استوار مى‏ گردد

تا قورت‏ دادنیها از روى آن دريچه رد شوند و به درون مرى سرريز شوند.

زمانى كه خوراكیها به شكمبه‏ رسيدند، شكمبه‏ آنها را میگيرد و از آن انباشته و پر میشود و دهانه ‏ى شكمبه‏ بسته مى‏ شود و خوراكى‏ها در آنجا مى‏ ماند تا گوارش آنها به پايان رسد.

جگر از راست و سپرز از چپ و چادرينه‏ ى شكم‏ «1» از جلو ماهيچه ‏هاى تيره‏ ى پشت‏ «2» شكمبه را از پشت در بر مى‏ گيرند.

همه‏ ى اين اندام‏ها براى گرم نگهداشتن و همچنين بهتر گرم كردن آن مى‏باشد.

در نتيجه خوراك در آن مى‏ پزد تا آن كه به مانند شيرابه‏ اى شود كه مناسب براى رخنه كردن به درون دهانه ‏ى كانال‏هاى رونده به جگر باشد كه آن را پيش از اين بازگو كرديم.

فراوانى اين دهانه‏ ها به اين دليل است كه چون اگر يكى باشد همه گواريده‏ ها به يك جا بايد سرازير شود و اين ممكن است بخشى از گواريده‏ ها، اين يك دهانه را از دست دهند و هدر روند.

ازاين‏رو دهانه‏ ها افزايش مى‏يابند تا اين كانال‏ها به بيشتر فضاهاى روده‏ ها بپيوندند تا چنان‏كه گواريده ‏ها يك دهانه را از دست دهند از دهانه‏ ى ديگر به سوى جگر كشانيده شوند.

همچنين پيچ و خم‏هايى بسيار براى روده‏ ها گذاشته شد تا ماندگارى، گواريده‏ ها در آن بيشتر باشد و بيرون رفتن زودهنگام نداشته باشند

و اين كار به ويژه در روده‏ ى كور بهتر انجام مى‏شود و آنچه در اين روده بماند ديگر ارزش خوراكى نخواهد داشت و گنديدگى بر آن چيره مى‏شود.

بافت جگر اين افشره را می‏پزاند تا از آن خون ساخته شود. بنابراين لازم است اندكى از آن از جگر جدا شود تا انگيزه ‏ى تند انجام گرفتن تجزيه و آسانى آن گردد.

همچنين ازاين‏روست كه سياه‏رگ «باب الكبد» پس از ورود به جگر براى سرعت و آسانى بيشتر تجزيه‏ ى شيرابه به شاخه‏ هاى باريكتر تقسيم مى‏شود.

چون خوراك اندام‏ها و بالندگى آنها در گرو خونى پاك و شايسته است و همچنين‏ ساخته می‏شود.

پرده صفاق،

چادرينه شامه شكم
پس از پزانده شدن هر چيز ناگزير از پس‏مانده ‏هايى  همراه با فرآيند ساختن خون دو گونه پس‏مانده پديد مى ‏آيد كه يكى ته‏ نشین و ديگرى شناور و كف مانندمیگردد .

از يك سو براى پاك‏سازى خون از اينها كيسه‏ ى زردآبى فراهم شده كه براى آن گردنى ساخته شده تا بدرون جگر رود و زردآب پديدآمده در آن به دنبال ساختن خون را به سوى خود بكشد.

از سوى ديگر سپرز نيز آفريده شد و كانالى برايش فراهم گشت تا به جايى رود و پس‏مانده‏ ى ديگر را كه تلخآب از آنها پديد مى ‏آيد را به سوى خود بكشد.

پس خون پاك بی‏فزونیه اى زردآبى و تلخآبى خواهد شد كه آن به اندازه‏ ى نياز تن در خون مى‏ماند. اكنون (خون) آبكی‏تر از آنست كه ما مى‏ خواهيم.

پس نياز است كه بخش پس‏مانده‏ ى آبى آن گرفته شود تا سفتى آن به اندازه ‏اى شود كه از آن گوشت ساخته گردد ازاين‏رو دو گرده آفريده شده

و براى هريك كانالى دراز فراهم آمده تا به رگ برآمده از برجستگى جگر بچسبد و بخش فزونى آب آن را پيش از بالا آمدن و مشروب كردن اندام‏ها بگيرد.

هنگامى كه خون از فزونیهاى سه‏ گانه پاك شد، خوب و شايسته و سازگار و هماهنگ براى خوراك اندام‏ها و بالندگى آنها میگردد.

هنگامى ارزشمند بودن خوراك‏ رسانى به تن شناخته مى ‏شود كه ما به ارزش كاركرد پاكسازى خون از اين فزونیها و كارى كه در دستگاه‏هاى پاك‏سازى‏ كننده‏ ى آن انجام مى‏گيرد، آشنا باشيم.

چنان‏چه كيسه ‏ى زردآبى، زردآب را به سوى خود نكشد و يا آن را در خون بجا بگذارد تا با خوراك به اندام‏ها برود،

بيمارى‏هاى گوناگون پديدآمده از زردآب چون زردى‏ «2» و سوزه‏ ها «3» و سرخى‏ «4» و نمله‏ «5» و تب‏هاى سخت و مانند آن رخ مى‏ دهد.

1. Peritonium
2. زرديون، يرقان‏jaundice
3. بثورات‏pustules
4. سرخى‏Erythema
5. نمله: بيمارى كه بيمارانش احساسى بمانند گزش مورچه دارندirritation /Tingling

منبع:

رازى، محمد بن زكريا – مترجم: ذاكر، محمد ابراهيم، المنصوري في الطب (ترجمه)، 1جلد، دانشگاه علوم پزشكى تهران – تهران، چاپ: اول، 1387 ه.ش.

حکیم رضی